Mẹ đã biết nguyên tắc bổ sung thức ăn cho trẻ nhỏ chưa?

Mỗi bé lớn lên và phát triển khác nhau, vì vậy không có một tiêu chuẩn thống nhất nào về thời gian dùng thức ăn bổ sung. Thông thường, trẻ từ 4-6 tháng tuổi có thể bắt đầu ăn bổ sung và không nên cho trẻ ăn dặm sớm hơn 4 tháng tuổi và không muộn hơn 8 tháng tuổi.

Tại sao cần bổ sung thức ăn cho trẻ nhỏ?

Thực tế, sau 6 tháng, sữa mẹ không thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng cho bé. Lúc này cần cho bé ăn thêm các loại thực phẩm khác để bù đắp. Thức ăn bổ sung có thể đáp ứng nhu cầu của trẻ 7-12 tháng tuổi. Lợi ích của ăn các thực phẩm bổ sung có thể thấy ngay từ việc bổ sung thực phẩm giàu chất sắt. 

Vì lượng sắt trong sữa mẹ rất thấp, bé được duy trì chủ yếu bằng lượng sắt dự trữ trong cơ thể mẹ trong 6 tháng đầu đời. Nhưng lượng sắt dự trữ sẽ không đủ khi trẻ được trên 6 tháng, và cần phải lấy sắt thông qua các thức ăn khác. 

Đó là lý do tại sao thức ăn bổ sung có thể cung cấp lớn hơn 90% lượng sắt cần thiết. Với trẻ dùng sữa công thức, thì sữa này đã được tăng cường thêm sắt nên nhu cầu về sắt trong thức ăn bổ sung của trẻ bú sữa công thức không mạnh bằng trẻ bú mẹ.

Ngoài việc đáp ứng nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng, việc ăn bổ sung cũng giúp trẻ sớm đạt được cảm giác thèm ăn và rèn luyện khả năng nhai. Ngoài ra, ăn bổ sung cũng là một quá trình quan trọng để bé chuyển từ sữa sang bữa ăn gia đình.

Dấu hiệu nhận biết trẻ ăn dặm

Biểu hiện 1: Bé tỏ ra thích thú với người lớn ăn, có hiện tượng cầm thìa, đũa, bát,… thích cho vào miệng.

Biểu hiện 2: Cân nặng của trẻ đạt gấp đôi so với lúc mới sinh

Biểu hiện 3: Không có “phản ứng thè lưỡi” (khạc ra) khi thức ăn được đưa vào miệng

Biểu hiện 4: Trẻ thường chảy nước dãi và hay cắn núm vú giả, thời gian ngủ ngắn lại, số lần bú tăng lên, quấy khóc, đòi bú

Nguyên tắc bổ sung thức ăn cho trẻ nhỏ

Việc bổ sung thức ăn bổ sung cho bé cần căn cứ vào khả năng tiêu hóa với nguyên tắc từ đơn giản đến phức tạp, từ ít đến nhiều, cụ thể như sau.

Nguyên tắc 1: Không nên bổ sung quá sớm.

Hệ tiêu hóa của bé hoạt động chưa tốt, bổ sung thức ăn bổ sung quá sớm sẽ dẫn đến tình trạng khó tiêu, tiêu chảy cho bé.

Nguyên tắc 2: Từ đơn giản đến phức tạp

Ban đầu nên cho bé ăn thử chỉ một loại thức ăn bổ sung. Sau khi ăn thử khoảng 1 tuần nếu bé tiêu hóa tốt và trung tiện bình thường, hãy cho trẻ thử loại thức ăn khác. Ba mẹ không nên cho bé ăn nhiều món cùng một lúc trong thời gian mới bắt đầu.

Nguyên tắc 3: Từ loãng đến đặc

Nướu của trẻ mềm và thức ăn bổ sung được bổ sung lúc đầu phải là chất lỏng tương tự như sữa mẹ. Chẳng hạn như nước rau hoặc nước hoa quả. Sau đó là bán lỏng và cuối cùng là giống như người lớn. 

Nguyên tắc 4: Từ mịn đến thô

Ban đầu thức ăn trẻ em nên nhỏ và có dạng “bùn” như rau nhuyễn, hoa quả nhuyễn, trứng hấp, thịt gà xay. Nó không chỉ rèn luyện chức năng nuốt của bé mà còn tạo nền tảng cho quá trình chuyển dần sang thức ăn đặc trong tương lai.

Nguyên tắc 5: Không ép buộc

Cần tạo sự hòa hợp và hứng thú ăn uống cho bé, nếu bé quay đầu né tránh thì không ép, có thể thử lại sau vài ngày.

Sai lầm khi bổ sung thực phẩm cho trẻ nhỏ

Quan niệm 1: Thực phẩm bổ sung càng chia nhỏ càng tốt

Nghiền thật nát thức ăn là điều nhiều mẹ thường làm khi cho bé ăn thức ăn bổ sung để đảm bảo trẻ không bị hóc và hấp thu tốt hơn. Nhưng thực tế, thức ăn bổ sung của trẻ không nên quá tinh chế, và nên thay đổi theo độ tuổi để trẻ phát huy hết khả năng nhai và phát triển răng hàm mặt.

Quan niệm 2: Ăn thức ăn đặc tuân theo thứ tự

Không có thứ tự cố định cho việc bổ sung thức ăn bổ sung cho trẻ như việc phải ăn rau của quả rồi mới đến thịt, cá. Theo Bách khoa toàn thư về nuôi dạy con cái của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ: “Không có bằng chứng y tế nào cho thấy việc cho trẻ ăn thức ăn đặc theo một thứ tự cụ thể có bất kỳ lợi ích cụ thể nào đối với trẻ em.” Vì vậy mẹ có thể bổ sung tùy theo tình hình thực tế của bé.

Quan niệm 3: Không dùng dầu ăn khi bé ăn dặm

Chất béo là nguồn cung cấp calo và chất dinh dưỡng quan trọng. Đối với các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, vitamin D, thì chất béo phải tham gia để trẻ hấp thu được. 

Ngoài ra, axit béo cần thiết cho sự phát triển thể chất của em bé, cũng như sự phát triển của não và dây thần kinh. Dầu ăn là nguồn cung cấp axit béo không no rất tốt cho bé. Mẹ có thể thay đổi dầu ăn cho bé thường xuyên và chọn dầu thực vật giàu axit alpha-linolenic như dầu hạt lanh, dầu óc chó,…giàu dinh dưỡng cho bé.

Quan niệm 4: Thêm thức ăn bổ sung quá sớm hoặc quá muộn

Bổ sung thức ăn bổ sung quá sớm dễ gây ra các vấn đề như dị ứng, tiêu chảy. Ngoài ra, nếu bổ sung thức ăn bổ sung quá sớm, khả năng hấp thu của sữa mẹ sẽ tương đối giảm. Dinh dưỡng của sữa mẹ là tốt nhất nên kết quả thay thế thu được không đáng là bao.

Còn bổ sung quá muộn, hàm lượng sắt trong sữa mẹ rất ít, trẻ có thể bị thiếu máu do thiếu sắt. Ngoài ra, khi trẻ bắt đầu nhạy cảm với vị giác, việc cho bé ăn thức ăn bổ sung có kết cấu hoặc mùi vị đa dạng sẽ giúp tránh được tình trạng biếng ăn một phần và kén ăn sau này.

Quan niệm 5: Cho trẻ ăn thêm muối và gia vị quá sớm

Trước khi trẻ được 1 tuổi, lượng natri có thể được lấy từ sữa mẹ, sữa công thức và thức ăn tự nhiên, nếu cho trẻ ăn thêm muối sẽ ảnh hưởng đến việc hình thành vị giác của trẻ và khiến trẻ kén ăn.

Việc bổ sung muối quá sớm sẽ làm tăng rất nhiều khả năng trẻ bị cao huyết áp sau này, trẻ cũng dễ bị bất thường vị giác ngay từ khi còn nhỏ.

Ngoài ra, ăn mặn quá sớm là gánh nặng cho cơ thể và thận của trẻ. Và vị giác là một quá trình tăng dần lên, nếu bạn cho muối quá sớm thì vị giác của trẻ sẽ ngày càng mặn, bé sẽ càng ăn nhiều muối khi trưởng thành.

Kết luận

Nhìn chung, việc dùng thức ăn bổ sung cần tuân theo các nguyên tắc khoa học và quan trọng như việc cho con bú. Điều cần thiết là bố mẹ phải tăng cường theo dõi tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe của trẻ, tự giáo dục kiến ​​thức về thực phẩm bổ sung và thực hiện bổ sung thực phẩm khoa học phù hợp với điều kiện của gia đình.