Khoảnh khắc sau khi sinh em bé là khoảnh khắc hạnh phúc nhất. Nhưng vấn đề khiến người mẹ khó chịu nhất cũng theo sau – sản dịch sau sinh.
Sản dịch sau sinh là gì?
Khi sản phụ sinh nở thành công, tử cung sẽ vẫn còn bao phủ bởi rất nhiều mảnh nhau thai, mô nhầy và máu lẫn với các chất còn sót lại. Với sự co bóp tử cung, nhau thai bong ra khỏi tử cung tạo thành vết thương. Vết thương này cần một thời gian nhất định để hồi phục hoàn toàn. Giai đoạn phục hồi này là giai đoạn tiết dịch sản dịch.
Trong thời gian này, máu chảy ra từ vết thương, cùng với một số mảnh vỡ của nội mạc tử cung, một số chất bẩn hoặc chất nhầy tạo thành sản dịch, sẽ được thải ra từ vùng kín của phụ nữ. Trong những trường hợp bình thường, cần 4 đến 6 tuần để loại bỏ sản dịch.
Lúc đầu lượng máu ra rất nhiều, trong đó sẽ có những cục máu đông to gần giống với kinh nguyệt, dần dần lượng máu sẽ giảm dần, cục máu đông cũng giảm dần. Màu sắc của sản dịch tiết ra sẽ ngả dần sang màu nâu nhạt, lúc này chứng tỏ dịch tiết gần hết.
Chúng ta có thể phân biệt qua màu sắc của sản dịch qua các thời kỳ khác nhau.
Sản dịch đỏ
Trong tuần đầu sau sinh, lượng sản dịch nhiều, có màu đỏ tươi, chứa một lượng lớn máu, cục máu đông và mô hoại tử, gọi là sản dịch đỏ. Sản dịch đỏ tồn tại từ ba đến bốn ngày, lượng máu tử cung giảm dần, huyết thanh dịch tăng lên và chuyển thành sản dịch huyết thanh.
Sản dịch huyết thanh
Sau một tuần đến nửa tháng, lượng máu trong sản dịch giảm dần, đồng thời tiết nhiều decidua hoại tử, dịch nhầy cổ tử cung, dịch tiết âm đạo và vi khuẩn làm cho sản dịch biến thành dịch huyết thanh màu đỏ nhạt. Sản dịch lúc này được gọi là huyết thanh. Sản dịch huyết thanh tồn tại khoảng mười ngày, huyết thanh giảm dần, bạch cầu tăng lên, chuyển thành sản dịch trắng.
Sản dịch trắng
Sau nửa tháng đến trong vòng ba tuần, sản dịch không còn chứa máu nữa mà chứa một số lượng lớn bạch cầu, decidua thoái hóa, tế bào biểu bì và vi khuẩn. Tổ hợp này làm cho sản dịch dày hơn và có màu trắng hơn nên được gọi là sản dịch trắng.
Làm thế nào để phân biệt sản dịch với kinh nguyệt?
Sản dịch và kinh nguyệt thường bị nhiều mẹ nhầm lẫn. Trên thực tế các mẹ có thể nhận biết được sự khác biệt khi cho con bú. Nếu bạn không cho con bú sau khi sinh thì kinh nguyệt sẽ xuất hiện trong vòng 6 đến 8 tuần sau khi sinh. Còn đối với những bà mẹ tiếp tục cho con bú thì sẽ không có kinh cho đến 4 đến 6 tháng sau. sinh.
Bệnh lý gây sản dịch kéo dài
Sau giai đoạn 3 mà màu sắc của sản dịch vẫn như cũ hoặc sản dịch không giảm thì có nghĩa là cơ thể bạn có thể mắc các bệnh lý sau:
Nhau thai không được làm sạch
Tình trạng này phần lớn liên quan đến kỹ thuật của bác sĩ hộ sinh. Sau khi trẻ sinh ra, nhau thai cần được loại bỏ trong vòng 42 giờ. Nếu sản dịch bất thường thì rất có thể nhau thai còn sót lại có vấn đề, nhiễm trùng,…cần đến ngay viện chuyên khoa sản để thăm khám và điều trị. Nếu không xử lý kịp thời sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ, thậm chí có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.
Viêm nhiễm
Trường hợp này dễ phân biệt hơn, vì dịch tiết không hết và mùi hôi vùng kín cũng sẽ xuất hiện. Tức là tử cung của chúng ta sau khi sinh đã bị viêm nhiễm, cần đi khám ngay để điều trị kịp thời.
Sa tử cung
Theo các chuyên gia sản khoa, sau sinh sức đề kháng trở lại của tĩnh mạch của phần sau tử cung tăng lên nhưng lưu thông máu kém dẫn đến sản dịch sau sinh không dứt.
Đồng thời, khi tử cung ngả sau, cổ tử cung sẽ bị nghiêng về phía trước, tạo thành góc với âm đạo, máu kinh ở cuối tử cung sẽ không dễ dàng được thải ra ngoài.
Một cách nhìn nhận khác là do mệt mỏi sau sinh, đau vết mổ bụng, đau tức sữa nên mẹ sau sinh thích nằm ngửa. Điều này làm dây chằng tử cung sau sinh bị giãn ra, khiến tử cung bị nghiêng về phía sau hoặc thậm chí là cong về phía sau do trọng lực.
Hạn chế sản dịch sau sinh
Mẹ sau sinh cơ thể yếu, không được nghỉ ngơi hợp lý hoặc chăm sóc không đúng cách có thể dẫn đến sản dịch ra nhiều không dứt. Dưới đây là một số cách hiệu quả để “giải quyết” sạch sẽ sản dịch sau sinh chị em có thể tham khảo.
Cho con bú
Cho con bú có thể giúp tử cung co lại và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thải sản dịch ra ngoài. Các cơn đau do co thắt tử cung khi cho con bú mặc dù rất đau nhưng nó thực sự rất hữu ích cho việc thải sản dịch.
Đi tiểu đúng giờ
Làm sạch bàng quang kịp thời có thể giúp giảm các cơn co thắt, giúp giảm đau và chảy máu. Đồng thời chị em nên đến gặp bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng điển hình của nhiễm trùng tiểu, chẳng hạn như nóng rát hoặc muốn đi tiểu dai dẳng.
Chú ý vệ sinh vùng kín
So với các thím thì thời gian sản dịch còn khá lâu. Thay băng vệ sinh và quần lót thường xuyên, rửa sạch tầng sinh môn bằng nước ấm hàng ngày, hoặc dùng dung dịch betadine vệ sinh phụ khoa.
Tập thể dục nhẹ nhàng
Nghỉ ngơi nhiều sau khi sinh không có nghĩa là mẹ nên nằm yên một chỗ. Lúc này mẹ nên ra khỏi giường đúng cách, thực hiện một số bài tập kéo giãn, … vừa có lợi cho quá trình hồi phục của tử cung, vừa giúp máu lưu thông, vừa có thể giúp cho sản dịch trong cơ thể thải ra ngoài càng sớm càng tốt.
Tăng cường bổ sung dinh dưỡng
Sau khi sinh nên ăn nhiều thức ăn nhẹ và giàu dinh dưỡng như trứng, cháo thịt, các chế phẩm từ đậu nành,… Và tránh ăn nhân sâm và các thực phẩm bổ sung quá sớm sẽ có lợi cho việc thải khuẩn.
Cần tăng cường bổ sung dinh dưỡng sau sinh, chế độ ăn uống nhạt, tránh các thức ăn cay, kích thích và thức ăn nhiều dầu mỡ. Mẹ nên ăn nhiều loại rau và hoa quả tươi để thanh lọc cơ thể.
Tránh quan hệ vợ chồng
Các chị em nên tránh xa đời sống tình dục trong vòng 42 ngày kể từ khi nội mạc tử cung được sửa chữa sau khi sinh con. Vì sau sinh sẽ mang lại nhiều tổn thương cho cơ thể, cổ tử cung còn rất mỏng manh trong thời gian này. Việc quan hệ sớm dễ gây nhiễm trùng tử cung.
Kết luận
Để tránh sản dịch bất thường, các bà mẹ nên hạn chế nằm một chỗ quá lâu và tập thể dục đúng cách sau khi sinh. Đồng thời giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt để ngăn ngừa nhiễm trùng. Ngoài ra, cho trẻ bú mẹ cũng là cách thúc đẩy tử cung co bóp và phục hồi tốt mà mẹ không nên bỏ qua.