Trong thời kỳ cho con bú, người mẹ không chỉ cần đáp ứng nhu cầu của bản thân mà còn phải chú ý đảm bảo nhu cầu tiêu thụ dinh dưỡng cho bé đầy đủ chất và khỏe mạnh.
Cho con bú là một giai đoạn sinh lý đặc biệt. Trong đó người mẹ cho trẻ sơ sinh bú sữa mẹ để tăng trưởng và phát triển tối ưu và tạo nền tảng cho sức khỏe suốt đời. Người mẹ không chỉ tiết sữa và nuôi con mà còn cần bù đắp dần lượng dinh dưỡng đã mất trong quá trình mang thai và sinh nở. Đồng thời thúc đẩy sự phục hồi của các cơ quan và chức năng hệ thống khác nhau.
Một số lưu ý về chế độ ăn uống cho các bà mẹ đang cho con bú
Tránh thức ăn lạnh
Mẹ sau sinh bị thiếu khí và huyết, ăn đồ lạnh, lạnh sẽ không có lợi cho quá trình lưu thông khí và huyết. Đồ lạnh không chỉ làm tổn thương tỳ vị, dạ dày, ảnh hưởng đến tiêu hóa, hấp thu mà còn gây khó khăn cho việc sản dịch được đào thải ra khỏi cơ thể.
Các mẹ mới sinh nên ăn nhiều thức ăn có tính ấm để bồi bổ cơ thể, giúp khí huyết lưu thông thuận lợi. Thận trọng khi ăn các loại thực phẩm có tính lạnh và mát như dưa hấu, lê, măng cụt, cà chua bi, đậu xanh, … Những thực phẩm này nên dùng sau khi nấu chín hoặc tốt nhất là kết hợp với các nguyên liệu còn ấm.
Tránh thức ăn cay và gây khó chịu
Chế độ ăn uống của bà mẹ đang cho con bú rất quan trọng. Các chức năng nội tiết, tim, gan, lá lách, dạ dày và thận sau sinh đều đang trong quá trình điều chỉnh. Vì vậy ăn đồ cay, kích thích sẽ gây gánh nặng cho cơ quan nội tạng, bất lợi cho việc phục hồi trọng lượng cơ thể và vết thương.
Mẹ sau sinh mất nhiều máu nếu ăn cay sẽ làm nặng khí, huyết hư, dễ bị táo bón. Đồng thời, thức ăn cay sẽ vào cơ thể trẻ qua sữa mẹ có thể khiến trẻ bị nóng trong.
Tránh thức ăn mặn và chua
Thức ăn mặn và chua có xu hướng tích nước, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, không có lợi cho việc thải sản dịch. Sau sinh, do nội tiết tố thay đổi nên răng nhạy cảm hơn, chế độ ăn uống quá chua sẽ làm hỏng men răng mẹ đấy nhé.
Tránh thức ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ, nhiều chất béo
Sau khi sinh, để cung cấp dinh dưỡng toàn diện cho người mẹ tiết sữa đầy đủ, gia đình dễ bồi bổ quá mức. Điều này là không khoa học, việc nuôi dưỡng quá nhiều dễ khiến hàm lượng chất béo trong sữa quá cao khiến bé bị béo phì. Một số bé có thể hấp thu không tốt gây tiêu chảy.
Những lưu ý khác trong chế độ ăn uống cho con bú
- Tăng cường thức ăn động vật và hải sản giàu protein chất lượng cao và vitamin A, ăn nhiều muối iốt.
- Tránh dùng các loại thuốc ảnh hưởng đến quá trình tiết sữa. Trong thời gian cho con bú, nếu mẹ bị ốm, cần phải dùng thuốc theo lời khuyên của bác sĩ để tránh ảnh hưởng đến chất lượng sữa.
- Các bà mẹ nên duy trì tâm trạng và trạng thái tinh thần thoải mái, tâm trạng cũng là một yếu tố rất quan trọng trong việc kích thích tiết sữa.
- Không nên ăn kiêng sau sinh, mẹ có thể tập thể dục vừa phải để trở lại mức cân nặng thích hợp.
- Tránh rượu, thuốc lá, trà và cà phê mạnh
Mẹ đang cho con bú nên ăn gì để đủ sữa
Axit folic
Bổ sung đầy đủ axit folic là rất quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của bà mẹ và trẻ sơ sinh đang cho con bú. Một trong những chức năng quan trọng của axit folic là thúc đẩy sự phân chia tế bào và tăng trưởng mô. Đồng thời, axit folic có thể thúc đẩy sự hình thành hemoglobin trong hồng cầu ở một mức độ nhất định.
Phụ nữ cho con bú cần 280 mg axit folic mỗi ngày. Các nguồn giàu axit folic bao gồm rau lá xanh, đậu Hà Lan, cam, cà rốt, trứng, chuối, bơ, ngũ cốc nguyên hạt, ngũ cốc tăng cường và gan động vật,…
Chất đạm
Dinh dưỡng là cơ sở của quá trình tiết sữa, đặc biệt tình trạng dinh dưỡng của chất đạm có ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình tiết sữa. Thực phẩm động vật như cá, thịt gia cầm, trứng và thịt nạc có thể cung cấp protein chất lượng cao phong phú và một số khoáng chất và vitamin quan trọng. Trong thời kỳ cho con bú, nên bổ sung khoảng 80g cá, thịt gia cầm, trứng và thịt nạc mỗi ngày so với trước thai kỳ.
Canxi
Lượng canxi trong chế độ ăn được khuyến nghị cho các bà mẹ đang cho con bú là 1.000 mg. Ngoài việc tiêu thụ 500ml các sản phẩm từ sữa mỗi ngày, mẹ nên ăn các loại rau có màu xanh đậm, các sản phẩm từ đậu nành, tôm nhỏ, cá và các loại thực phẩm giàu canxi khác để đạt được lượng canxi cần thiết.
Theo các chuyên gia nhi khoa, để tăng khả năng hấp thu và sử dụng canxi, các bà mẹ đang cho con bú được khuyên uống bổ sung vitamin D hoặc hoạt động ngoài trời nhiều hơn.
Vitamin B6
Lượng vitamin B6 mẹ nạp vào cơ thể hàng ngày sẽ ảnh hưởng chủ yếu đến hàm lượng vitamin B6 trong sữa mẹ. Nếu bổ sung không đủ vitamin B6 sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ ở mức độ nhất định, đồng thời cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé.
Các chức năng của vitamin B6 rất mạnh mẽ, chẳng hạn như: tổng hợp protein cơ bắp và kháng thể, kháng thể có vai trò rất lớn trong việc thúc đẩy hệ thống miễn dịch.
Tuy là một vitamin thiết yếu nhưng mẹ cũng không cần tiêu thụ quá nhiều vitamin B6. Bà mẹ cho con bú chỉ cần tiêu thụ 2,1 mg mỗi ngày. Nguồn thực phẩm cung cấp vitamin B6 tốt nhất là ngũ cốc nguyên hạt tinh chế, hạt hướng dương, bơ đậu phộng, chuối, cá ngừ, khoai tây, gà tây trắng và thịt gà.
Đa dạng hóa chế độ ăn và chú ý đến sự cân bằng của khẩu phần ăn
Chế độ ăn uống cho con bú cũng phải là một chế độ ăn cân bằng với nhiều loại thực phẩm. Nếu không bị dị ứng, mẹ nên ăn thịt, gia cầm, cá, trứng, sữa và các loại rau và trái cây khác nhau và đảm bảo tiêu thụ khoảng 500g rau mỗi ngày.
Ngoài ra, các bà mẹ đang cho con bú nên duy trì tâm trạng vui vẻ, ngủ đủ giấc, tập thể dục vừa phải, tránh xa thuốc lá, rượu bia; không uống trà, cà phê đậm đặc để tăng cường tiết sữa và cho con khẩu phần ăn chất lượng nhất.
Kết luận
Đảm bảo đủ dinh dưỡng trong thời kỳ cho con bú là điều cơ bản trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ của bà mẹ. Nhìn chung, chế độ ăn của bà mẹ cho con bú càng phong phú đa dạng thì dinh dưỡng càng toàn diện và càng có lợi cho sự phát triển của trẻ.